Λαική Σοφία

Ο λαός που τα βλέπει όλα και τίποτα δεν αφήνει, που να μην το σχολιάσει κι εδώ, παρατήρησε πως ο παπάς, όταν αρχίζει τη λειτουργία με το “Ευλογητός ο Θεός” κάνει το σταυρό του και ύστερα από συνήθεια, βάζει το …

Είναι μια φράση – παροιμία, που θέλει να πει ότι όποιος βιάζεται, βρίσκει μπροστά του πολλά εμπόδια έτσι και όταν κάποιος βιάζεται σε κάτι, πέφτει σε σφάλματα. Παραπλήσιες είναι και οι αρχαίες ρήσεις : “εν γαρ τω τάχει αμαρτία πλείων”. …

Τη φράση αυτή, που θέλει να πει ότι δεν μπορεί μέσα σε ένα ασθενικό σώμα να κατοικεί υγιές και ευγενικό πνεύμα, τη χρωστάμε στο Ρωμαίο σατιρικό ποιητή Ιούλιο Ιουβενάλη, που έζησε στα τέλη του πρώτου αιώνα μετά Χριστό.

Η έφραση νταραβέρι, που σημαίνει συναλλαγή, δοσοληψία, είναι μετάφραση του ιταλικού δούνι – λαβείν. Ώστε, με την έννοια τα πράγματα είναι καλά. Με το πέρασμα του χρόνου, όμως, ο λαός έδωσε στην έκφραση πλατύτερη σημασία. Έτσι, λέγεται το νταραβέρι με …

Το ρητό αυτό που έγινε και παροιμιώδης έκφραση, το διαβάζουμε πάνω από το Αγγλικό παράσημο της περικνημίδας και το οποίο απονέμεται σε μέλη ξένων βασιλικών οίκων και σε ελάχιστους προνομιούχους Άγγλους ευγενείς. Η ιστορία της έκφρασης αυτής και του παράσημου …

Άπαγε με εις τας Λατομίας. Αυτήν την απάντηση έδωσε ο ποιητής Φιλόξενος στο τύραννο των Συρακουσών, Διονύσιο τον πρεσβύτερο. Ο Διονύσιος, που παρίστανε τον ποιητή, είχε ζητήσει κάποτε τη γνώμη του Φιλόξενου και επειδή αυτός του είπε χωρίς να φοβηθεί …

Πολλοί νομίζουν πως η λέξη ξουρίζει, έχει σχέση με το ξυράφι και το ξύρισμα. Άλλο όμως, συμβαίνει. Στην πρώτη της χρησιμοποίηση η φράση ήθελε να πει για το πολύ δυνατό αέρα, ενώ μεταγενέστερα κατέληξε να σημαίνει τον ψυχρό αέρα. Σχετική …

Όταν θέλουμε να πούμε πως κάποιος μας λέει ψέματα, του λέμε κούρες ή κόβει κούρες ή λέγει ψευτιές και κούρες. Η φράση αυτή αποβλέπει στους γιατρούς, που τόσα παράπονα είχαν οι αρχαίοι, αλλά και οι μεσαιωνικοί πρόγονοι μας, γιατί από τη …

Οι Βυζαντινοί πίστευαν ότι, ορισμένοι άνθρωποι είχαν το χάρισμα να βλέπουν όχι μόνο με τα μάτια τους, αλλά και με άλλα μέλη του σώματος τους. Στη βυζαντινή ιστορία αναφέρονται πολλά τέτοια άτομα, που έδιναν παραστάσεις μπροστά στους αυτοκράτορες και στους …

Το αλάτι ήταν και είναι από τα απαραίτητα συστατικά τροφής του ανθρώπου και γι αυτό το χρησιμοποιούσαν σε διάφορες επίσημες τελετές και σε ιερές εκδηλώσεις, σαν σύμβολο διάρκειας, ομόνοιας και αφοσίωσης. Στην Αγία Γραφή διαβάζουμε πως οι πιστοί πρέπει, πάντοτε …

Μεταχειριζόμαστε, συνήθως, τη φράση, για να δηλώσουμε ότι δεν έχουμε καμιά ευθύνη για ότι γίνει και έχουμε ακόμα σοβαρές αντιρρήσεις. Φράση που προήλθε από τον Πόντιο Πιλάτο, ο οποίος δεν είχε το σθένος να πει όχι στους αρχιερείς. Επιχείρησε τρεις …

Νισάφι και Ινσάφι. Τούρκικα insaf, που σημαίνει έλεος, από το αραβικό νασφ ή νασφέτ, που σημαίνει δικαιοσύνη. Όταν κάνεις κάτι με ευσυνειδησία, ενεργείς δίκαια. Έχει και τη σημασία του έλεος, από το οποίο και διάφορες φράσεις, κάνε  κάμε νισάφι, που σημαίνει …

Τα παλιά τα χρόνια που τα όπλα ήταν εμπροσθογεμή, δηλαδή τα γέμιζαν από εμπρός, ενώ αργότερα από πίσω, χρησιμοποιούσαν μια γέμιση μπαρουτιού με διάφορα άλλα εκρηκτικά. Το μπαρούτι, όπως ήταν τριμμένο σκόνη, το έλεγαν και πούλβερη, που σημαίνει στα λατινικά …

Ο μύθος λέει πως κάποτε, κάποιος ψηφοφόρος ενός βουλευτή παράγγειλε στο σερβιτόρο του καφενείου που συναντήθηκαν ένα βύσσινο, για να τον φιλέψει και έτσι να πετύχει το ρουσφετάκι του. Ο βουλευτής, όμως, σκληρό καρύδι δε φαινότανε να θέλει να τον …

Κατά τους Βυζαντινούς, ήταν ανδρικό στόλισμα και δείγμα τιμής το γένι και το μουστάκι. Τώρα, υπάρχουν και περίοδοι που αυτή η συνήθεια δεν ίσχυε. Έτσι σε ένα κείμενο του Γ’ αιώνα μ.Χ. διαβάζουμε “τας επί τω μυστάκι μολυνομένας τρίχας κατά …

Στη Βυζαντινή εποχή, η ποινή του θανάτου ήταν μάλλον σπάνιο φαινόμενο. Η Σύγκλητος που δίκαζε τον κατηγορούμενο, αν το παράπτωμα του ήταν βαρύ, τον παράδινε στο λαό, να τον κάνει ότι θέλει. Πολλές φορές ο κατηγορούμενος κατόρθωνε να πείσει τους τιμωρούς …