Κείμενα του 1821

Στο ρημοκλήσι του Δηρούλειτούργα ο πρωτοσύγκελος,και τ’ άχραντα μυστήριαέφερνε στο κεφάλι του,ψάλλοντας το χερουβικό.Μα έξαφνα κι ανέλπισταΤούρκοι τον περιλάβανε,κι έλαβε μόνον τον καιρόκαι σήκωσε τα χέρια του,κι είπεκε: «Παντοδύναμε,δυνάμωσε τους Χριστιανούς,τύφλωσε τους Αγαρηνούςτη μέρα τη σημερινή».Μα οι άντρες όλοι ελείπασι,ήταν …

Τρείς περδικούλες κάθονται, μωρέ, στη μέση το ΛεβίδιΜα είχαν τα νύχια, κό- άιντε, μπάρμπ’ Αναγνώστη, Αναγνώστη μου, κό- μωρέ, κόκκιναΜα είχαν τα νύχια κόκκινα, μωρέ, και τα. φτερά βαμμέναΕίχαν και στα κεφά- άιντε, μπάρμπ΄ Αναγνώστη κι Αντωνάκη, κεφά- στα κεφάλια …

Τρεις περδικούλες κάθονται, στον Όλυμπο στη ράχη μοιρολογούσαν κι έκλαιγαν, μοιρολογάν και λένε. Εσείς πουλιά πετούμενα που πάτε στον αέρα να πάτε και στη Τζόρτζαινα, Ναούμη τη γυναίκα. Να μην τα πλέξει τα μαλλιά, κοσί να μην τα φτιάξει. Να …

Ο κούκος φέτο δε λαλεί, ούτε και θα λαλήσει,παρά η τρυγόνα η χλιβερή το λέει το μοιρολόγι.Φέτο μας ήρθεν Αραπιά και κόβει και σκλαβώνει.Εσκλάβωσε μικρά παιδιά, γυναίκες με τους άντρες,κι εσκλάβωσε λεβεντουριά και καπεταναραίους.

Ωρέ, πιάνουν και γράφουν, πιάνουν και γράφουν γράμματαΟι Τούρκοι οι- μωρέ, οι Λαλαίοι σε σένα Κόλια, σε σένα Κάλια, στρατηγέΩρέ, σε σένα Κόλια, σε σένα Κόλια, στρατηγέΖαμπίτη της- μωρέ, της Λιοδώρας, Κόλια μου, ‘τί, Κόλια μου, ‘τί ζουρλάθηκεςΩρέ, Κόλια μου, …

Σήμερα, Δήμο μ’, Πασκαλιά, σήμερα πανηγύρι.τα παλικάρια χαίρονται και ρίχνουν στο σημάδι,κι εσύ, Δήμο μ’, στα Γιάννινα, στην πόρτα του βιζίρη,στον άλυσο, στο κούτσουρο, στο έρημο τουμρούκι.Και όλος ο κόσμος τόλεγαν, και Τούρκοι και Ρωμαίοι.«Δήμο μου, κάτσε φρόνιμα, νά’ χης …

“Έχε γεια καημένε κόσμε,έχε γεια γλυκιά ζωήκαι συ δύστυχη πατρίδα,έχε γεια παντοτινή. Στη στεριά δε ζει το ψάρι,ουδ’ ανθός στην αμμουδιάκαι οι Σουλιώτισσες δεν ζούνεδίχως την ελευθεριά”.

Τρία καραβάκια αρμένιζαν σ’ ένα βαθύ λιμάνιΆιντε, μωρέ, τό ‘να ήταν τον- Μαίρη, Μαιράκι, Πέτρο-του ΠετρόμπεηΤό ‘να ήταν του Πετρόμπεη, τ’ άλλο ήταν του ΚανάρηΆιντε, μωρέ, το τρίτο το- Μαίρη, Μαιράκι, καλύτεροΤο τρίτο το καλύ- το καλύτερο ήταν του ΠαπαφλέσσαΆιντε, …

Τρία πουλάκια κάθονταν στου Διάκου το ταμπούρι το ‘να τηράει τη Λειβαδιά και τ’άλλο το Ζητούνι το τρίτο το καλύτερο μοιρολογάει και λέει. “Πολλή μαυρίλα πλάκωσε, μαύρη σαν καλιακούδα. Μην ο Καλύβας έρχεται, μην ο Λεβεντογιάννης; – Νουδ’ ο Καλύβας …

-Αχός βαρύς ακούγεται, πολλά τουφέκια πέφτουν.Μήνα σε γάμο ρίχνονται, μήνα σε χαροκόπι;-Ούδε σε γάμο ρίχνονται ούδε σε χαροκόπι.Η Δέσπω κάνει πόλεμο με νύφες και μ’ αγγόνια.Αρβανιτιά την πλάκωσε στου Δημουλά τον πύργο:«Γιώργαινα, ρίξε τ’ άρματα, δεν είναι εδώ το Σούλι.Εδώ …

Λάμπει ο ήλιος στα βουνά,λάμπει και στα λαγκάδια,έτσι λάμπει κι η κλεφτουριά,οι Κολοκοτρωναίοιμε τα μπαϊράκια τα χρυσά,τις ασημένιες πάλες,όπου δεν καταδέχονταντη γης να τη πατήσουν.Καβάλα τρώνε το ψωμί,καβάλα πολεμάνεκαβάλα παν στην εκκλησιά,για να λειτουργηθούνε.Φλωριά ρίχνουν στην Παναγιά,φλωριά ρίχνουν στους ΄Αγιουςκαι …

Σαράντα παλικάριααπό τη Λει-. από τη Λειβαδιά.Πάνε για να πατήσουνετην Τροπο-, μωρ’ την Τροπολιτσά Στο δρόμο που πηγαίνανε γέροντα,μωρ’ γέροντ’ απαντούν.Ώρα καλή σου γέροκαλώς τα τα, καλώς τα τα παιδιά. Πού πάτε παλικάριαπού πάτε βρε, πού πάτε βρε παιδιά.Πάμε για …

1. Ακρίτα στης Ευρώπης τους πυλώνεςη Μοίρα σ’ έχει τάξει, Μάννα Ελλάδα,τη λευτεριά να διαφεντεύης στους αιώνες.2. Χαρά σου, όταν Φειδίες με λαμπεράδαστη γή σου πελεκούνε Παρθενώνεςκι Αισχύλοι ανάβουν θεία ανέσπερη λαμπάδα 3. Μα ο πόνος σου βαθύς, όταν βαραίνειτυράννων …

1. Ας μη βρέξη ποτέτο σύννεφον, και ο άνεμοςσκληρός ας μην σκορπίσητο χώμα το μακάριον ‘που σας σκεπάζει. 2. Ας το δροσίση πάντοτεμε τ’ αργυρά της δάκρυαη ροδόπεπλος κόρηκαι αυτού ας ξεφυτρώνουν αιώνια τ’ άνθη. 3. Ώ γνήσια της Ελλάδος …

1. Άκρα του τάφου σιωπή στον κάμπο βασιλεύειΛαλεί πουλί, παίρνει σπειρί, κ’ η μάνα το ζηλεύει.Τα μάτια η πείνα εμαύρισε στα μάτια η μάνα μνέειΣτέκει ο Σουλιώτης ο καλός παράμερα, και κλαίει:“Έρμο τουφέκι σκοτεινό, τι σ’ έχω ‘γω στο χέρι;Οπού …

1. Ως πότε παλικάρια να ζούμεν στα στενά,μονάχοι σαν λιοντάρια, σταις ράχες στα βουνά;Σπηλιές να κατοικούμεν, να βλέπωμεν κλαδιά,Να φευγωμ’ απ’ τον Κόσμον, για την πικρή σκλαβιά,να χάνωμεν αδέλφια, Πατρίδα και γονείς,τους φίλους, τα παιδιά μας κι όλους τους συγγενείς; …