Λαική Σοφία

– Στο Βυζάντιο, κατά την διαπόμπευση, για να προκαλέσουν γέλια στους θεατές, άλειφαν το πρόσωπο του τιμωρημένου με «ασβόλη», ένα είδος καπνιάς (φούμο). Δηλαδή, ντράπηκε τόσο πολύ ο άνθρωπος που θα τον διαπόμπευαν, όταν του άλειψαν το πρόσωπο με ασβόλη, …

– Οι Αρμένιοι είναι από φυσικό τους ευγενείς και φιλόξενοι, πράγμα που ξένιζε τους άλλους λαούς. Είχαν την συνήθεια να κάνουν επισκέψεις σε συγγενείς τους που κατοικούσαν σε άλλες πόλεις, οικογενειακά, δηλαδή πέντε-έξι άτομα και έμεναν εκεί πολύ καιρό. Επίσης, …

– Στα παλιότερα χρόνια, όλοι οι Έλληνες σχεδόν, φορούσαν το εθνικό μας ένδυμα, τη φουστανέλα, και πολλοί λίγοι και δακτυλοδεικτούμενοι φραγκοφορεμένοι, όπως τους έλεγαν ή οι κύριοι με τα ευρωπαϊκά. Για να γίνει όμως, μια φουστανέλα τέλεια, που να στέκεται …

Ο περίφημος πάλι γιατρός Μαρκέλλης , συμβούλευε σοβαρότατα εκείνους που υπόφεραν από τα μάτια τους , να γράφουν πάνω σε μια μαύρη πλάκα με κιμωλία λέξεις σαν αυτές : «αραμαράμα», «ξεναξενόξης» κλπ. Ωστόσο, μια από τις ακατανόητες αυτές λέξεις , …

Τη φράση αυτή τη βρίσκουμε για πρώτη φορά σ’ένα στίχο του Μένανδρου (342-291 π.Χ.), που μιλάει για το γάμο. Ο ποιητής γράφει «…εάν τις την αλήθειαν σκοπή, κακόν μεν εστίν, αλλ’αναγκαίον κακόν». Δηλαδή: Εάν θέλουμε να το εξετάσουμε στο φως …

– Αυτή τη φράση την παίρνουμε από μια Κεφαλλονίτικη ιστορία. Κάποιος παπάς σε ένα χωριουδάκι της Κεφαλλονιάς, αγράμματος, πήγε να λειτουργήσει σ’ένα άλλο χωριό, γιατί ο παπάς του χωριού είχε αρρωστήσει για πολύ καιρό. Ο παπάς όμως, στο δικό του …

Την εποχή που δεν υπήρχαν ειδικά ιδρύματα για τους ψυχοπαθείς, τους έπαιρναν οι δικοί τους και τους πήγαιναν στις εκκλησίες ή στα μοναστήρια: εκεί αφού τους έδεναν με αλυσίδα σ’ ένα δέντρο ή κούτσουρο, έλεγαν του παπά ή του καλόγερου …

– Όταν οι Φράγκοι κατάλαβαν την Ελλάδα, επειδή οπωσδήποτε, έμειναν πολλά χρόνια στον τόπο μας, αναγκάστηκαν να φέρουν τις γυναίκες τους εδώ, γιατί οι πατρίκιες δεν τους συγκινούσαν με την καχεκτική εμφάνισή τους. Οι Φράγκισσες, όπως και οι αρχαίες Ελληνίδες, …

Η λέξη είναι γαλλική και θα πει «φούντωμα της κόμης επί της κεφαλής και αυτός που έχει «τουπέ» εγωιστής, κλπ. Η ιστορία της λέξης είναι η εξής: την εποχή του Ερρίκου Δ’, για να γίνει κανείς ευγενής , έπρεπε πρώτα …

– Στο έτος 1840-41 στο θέατρο Μπούκουρα. εμφανιζόταν μία περίφημη Ιταλίδα «αοιδός» η Ρίτα Μπάσσο, η οποία, κυριολεκτικά, ξετρέλαινε τους Αθηναίους κι έγινε αιτία πολλών επεισοδίων και στα ανώτατα τότε στρώματα της κοινωνίας ακόμη. Κατά την ώρα, λοιπόν, μιας παράστασης …

Δηλαδή, βαρέθηκε να ακούει τα ίδια και τα ίδια και του λέει να αλλάξει τροπάρι. Το τροπάρι είναι ένας σύντομος εκκλησιαστικός ύμνος (που στερεότυπα επαναλαμβάνεται). Τα τροπάρια τα ψέλνουν σε οκτώ ήχους σύμφωνα με την βυζαντινή μουσική. Δηλαδή, κατά οχτώ …

Είναι μια έκφραση που τη μεταχειριζόντουσαν πολύ οι πρόγονοί μας και την έλεγαν για τους αγράμματους. Το τούβλο το απελέκητο είναι «άνευ αξίας», έτσι και ο άνθρωπος ο αγράμματος δεν έχει καμιά αξία. Τη συναντούσαν δε πάνω από τις έδρες …

Η φράση αυτή έχει την αρχή της στη Μυθολογία των αρχαίων Ελλήνων. Σύμφωνα με τον μύθο, ο Αμφιάραος από τον Περικλύμενο και κινδυνεύοντας, από στιγμή σε στιγμή, να χτυπηθεί από το ακόντιο του διώχτη του, σώθηκε μόνο από τη γρήγορη …

Ακαταλαβίστικα, σε ακατάληπτη γλώσσα. Αβέβαιη η εξήγηση – ετυμολογία της. Ίσως πρόκειται για δυο λέξεις (αλά Μπουρνέζικα) – όπως λέμε αλά Γαλλικά – δηλ. στη διάλεκτο της φυλής Μπουρνού, που ζει σε μια περιοχή του Σουδάν, η οποία για τους …

Κρυπτός (ρηματικό επίθετο του κρύπτω) είναι ο κεκρυμμένος (και ως ουσιαστικό: τα κρυπτά = τα κρυφά, τα μυστικά), ενώ παραβύστων ονομάζεται το αφανές ή απόκρυφο μέρος, ο παράμερος ή απόμερος τόπος (παραβύστων ονομαζόταν στην αρχαία Αθήνα ένα απόκρυφο και παράμερο …

Ο Πολίτης εξηγεί: η μεταφορά από των αδεξίων ιππέων, οίτινες φοβούμενοι μη κρημνισθώσιν υπό του όνου ή του ίππου, αν εξοργίσωσιν αυτόν, μαστίζουσι το σάγμα αντί του ζώου. Η παροιμία – που λέγεται σε περιπτώσεις που, κυρίως από αδυναμία να …