Παράδοση

Όταν λέμε “πέρασε ζωή χαρισάμενη”, εννοούμε ζωή ευτυχισμένη.Η φράση προέρχεται από το αναστάσιμο τροπάριο “και τοις εν τοις μνήμασι ζωήν χαρισάμενος” που σημαίνει όμως κάτι εντελώς διαφορετικό. “Χαρισάμενος ζωή”: χάρισε ζωή.

Έλα παππού να σου δείξω τ΄ αμπελοχώραφά σου.

Η φράση αυτή σημαίνει “για ένα πιάτο φακή”. Τη λέμε, όταν κάνουμε ανταλλαγή και ζημιωνόμαστε, όταν δηλαδή δίνουμε κάτι που έχει αξία και στη θέση του παίρνουμε κάτι άλλο με ελάχιστη αξία, κάτι ευτελές. Η φράση είναι παρμένη από την …

Έμαθα γδυτός και ντρέπομαι ντυμένος.

Μία άλλη φράση που μας έρχεται από τον αρχαιολληνικό κόσμο, ένα γνωμικό, όπως λέμε που κρύβει γνώση και σοφία .Οι αιώνες που πέρασαν του προσέθεσαν στην αρχή τη λέξη «παν». Έτσι το ακούμε συχνά «Παν μέτρον άριστον». Δεν είναι όμως …

Εμακρύναν οι ποδιές σου, σκεπαστήκαν οι πομπές σου.

Λέγεται για κάτι που είναι πολύ λίγο, ή για να τονίσουμε την υπερβολικά μικρή ποσότητα. Για κάτι που θα μπορούσε να αντιστοιχίσει μετρώντας το με τα δέκα δάχτυλα των χεριών μας. Η φράση χρησιμοποιείται από πολύ παλιά, όταν οι πιο …

Εμείς το λύκο βλέπουμε, πούθε πάν’ τ’ αχνάρια του.

Τη φράση χρησιμοποιούμε, για να χαρακτηρίσουμε το ανυπέρβλητο, το ανώτατο όριο (αρετής ή κακίας), καλοσύνης, ευγένειας, σεμνότητας κτλ. Ο Καλλίμαχος (ποιητής από την Κυρήνη, σύγχρονος του Θεόκριτου) στο β ύμνο του στον Απόλλωνα, αποκαλεί το καθαρό νερό “άκρον άωτον ύδατος”. …

Δε φοβάται το βουνό από τα χιόνια.

Είναι η πρώτη εμπειρία του νεοσύλλεκτου στρατιώτη σε άσκηση με αληθινά πυρά. Εκτός από τη στρατιωτική ορολογία, χρησιμοποείται για να τονίσει την πρώτη εμπειρία, την πρώτη δοκιμασία σε κάτι. Π.χ. η πρώτη μέρα στο σχολείο είναι “το βάπτισμα του πυρός” …

Δε μου κάνει ούτε κρύο ούτε ζέστη.

Αρχικά η φράση αυτή σήμαινε κάτι το υπερβολικά παράδοξο, όσο και το να κυλάνε τα ποτάμια προς το βουνό και όχι από την πηγή του βουνού που είναι ψηλά, σε σχέση με τις λίμνες ή τις θάλασσες που είναι χαμηλότερα, …

Δεν κάνει ούτε στο σακί ούτε στο σακούλι.

Σημαίνει : η βία αντιμετωπίζεται με τη βία (γενικότερα, το κακό με όμοιο κακό). Εμφανής η ομοιότητα με την αρχαία ελληνική παροιμία «πάσσαλος πασσάλω εκκρούεται» και «άλλω ήλω εκκρούειν τον ήλον» (< ήλος = καρφί).

Δεν είμαι φαγάς, είμαι παραπονιάρης.