Μενού

Λαική Σοφία

Φράσεις με «Λαϊκή Σοφία» που χρησιμοποιούμε – ακούμε – διαβάζουμε συχνά και δεν γνωρίζουμε την πραγματική προέλευση τους ή την ιστορική διαδρομή τους μέχρι σήμερα . Μία σελίδα «μάνα εξ ουρανού» στην περιέργεια και στις εγκυκλοπαιδικές μας γνώσεις .

Τα σίδερα της φυλακής είναι για τους λεβέντες

Ένα από τους αστυνομικούς διευθυντές της παλιάς Αθήνας, ο Μπαϊρακτάρης, χτύπησε αλύπητα όλους τους μάγκες, τα κουτσαβάκια της εποχής του. Εκτός από το ψαλίδι που είχε και που έκοβε τα μανίκια των σακακιών, που φορούσαν από το ένα μόνο χέρι …

Συνέχεια »

Τα σπάσαμε

Στα παλιά τα χρόνια, οι μακεδόνες, την παραμονή του γάμου τους, έβγαιναν με φίλους στο κυνήγι, στο οποίο έπρεπε απαραίτητα να σκοτώσουν ένα αγριογούρουνο, για να το προσφέρουν σαν δώρο στη νύφη. Οι Θρακιώτες, πάλι, την ημέρα του γάμου τους, …

Συνέχεια »

Στρογγυλοκάθισε

Για τους ενοχλητικούς επισκέπτες, για εκείνους που έρχονται σε ακατάλληλη ώρα και αργούν να φύγουν, λέμε τη φράση ότι εστρογγυλοκάθισε. Η έκφραση αυτή βγαίνει από τους ανατολικούς σοφράδες, στρογγυλά μαλακά καθίσματα, που τα ακουμπάνε στο πάτωμα και τρώνε πάνω επίσης …

Συνέχεια »

Σφίγγουν τα πράματα

Στα χωριά, πράματα λένε τα ζώα και μάλιστα τα γιδοπρόβατα. Πιστεύουν, μάλιστα, πως αν τους δώσεις αλάτι μέσα στην τροφή τους, τότε γίνονται και νόστιμα αλλά και παχύτερα, σφίγγουν τα πράματα, λένε. Αυτή τη γνώμη είχαν και οι Βυζαντινοί. Ο …

Συνέχεια »

Τα έβγαλε στη φόρα – Του τα έβγαλε στη φόρα

Στη Βυζαντινή εποχή, υπήρχε ένα είδος κηρύκων, που έκαναν μια πολύ περίεργη δουλειά. Όταν κατηγορούσαν κάποιον για κλοπή, για λεηλασία ή και για φόνο ακόμα, χωρίς όμως αυτός που τον κατηγορούσε να έχει χειροπιαστά στοιχεία, ο κήρυκας αναλάμβανε να τον …

Συνέχεια »

Του τα ψαλα από την καλή κι από την ανάποδη

Το Σεπτεμβρίου του 1155, σε ένα μοναστήρι της Κωνσταντινούπολης, συνέβησαν τέτοια έκτροπα, ώστε ο ίδιος ο αυτοκράτορας του Βυζαντίου Μανουήλ Κομνηνός διέταξε να τιμωρηθούν όλοι με τις πιο βαριές ποινές της σκληρής εκείνης εποχής. Πολλοί τυφλώθηκαν τότε, άλλοι εξορίστηκαν κι …

Συνέχεια »

Τα ίδια, Παντελάκη μου, τα ίδια, Παντελή μου

Ο Παντελής Αστραπογιαννάκης ήταν Κρητικός. Όταν οι Ενετοί κυρίεψαν τη Μεγαλόνησο, πήρε τα βουνά μαζί με μερικούς τολμηρούς συμπατριώτες του. Από εκεί κατέβαιναν τις νύχτες και χτυπούσαν τους κατακτητές μέσα στα κάστρα τους. Για να δίνει, ωστόσο κουράγιο στους νησιώτες, …

Συνέχεια »

Τα ‘ κανε ρόιδο

Σε πολλά μέρη της πατρίδας μας υπάρχει η συνήθεια, πριν μπει η νύφη στο σπίτι του γαμπρού, να χτυπάει πάνω στην πόρτα ένα ρόιδι χαραγμένο σταυρωτά κι ύστερα να το ρίχνει στο πάτωμα, για να σκορπιστούν οι κόκκοι. Έτσι συμβολίζεται …

Συνέχεια »

Τα μυαλά σου και μια λίρα και του μπογιατζή ο κόπανος

Την εποχή της Τουρκοκρατίας υπήρχε στην Αθήνα ένας απαίσιος Αλβανός, ου γύριζε στα διάφορα σπίτια των Χριστιανών και μάζευε τον καθιερωμένο κεφαλικό φόρο. Ονομαζόταν Κιουλάκ Βογιατζή. Ήταν δύο μέτρα περίπου ψηλός και το άγριο πρόσωπο του ήταν κατάμαυρο και βλογιοκομμένο. …

Συνέχεια »

Τα πε χαρτί και καλαμάρι

Θέλει να πει πως κάποιος σαν άκουσε κάτι, έπιασε και το έγραψε στο χαρτί και το μετάδωσε με κάθε λεπτομέρεια. Η φράση αυτή είναι πολύ παλιά. Από το Δ κιόλας αιώνα μ.Χ. ο συγγραφέας από την Ελενούπολη Παλλάδιος, γράφει : …

Συνέχεια »

Σαββατογεννημένος

Δεν είναι μόνο οι παραδόσεις και οι θρύλοι, αλλά και πολλοί συγγραφείς υποστηρίζουν πως, όταν αλώθηκε η Πόλη, ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος ήταν παντρεμένος, είχε τρία αγόρια και η γυναίκα του ήταν έγκυος στο τέταρτο. Την ημέρα ακριβώς που συντελέσθηκε το …

Συνέχεια »

Σ’ αγαπάει η πεθερά σου

Ο Νικόλαος Πολίτης δίνει την εξήγηση στην έκφραση αυτή. Λέει πως πριν παντρέψουν το κορίτσι τους, οι πεθερές, είναι ευγενικές και αγαπούν το μέλλοντα γαμπρό τους. Ο γαμπρός θα κάτσει στο καλύτερο μέρος του τραπεζιού, ο γαμπρός θα πάρει την …

Συνέχεια »

Σε τρώει η μύτη σου, ξύλο θα φας

Έκφραση παροιμιακή, που ξεκινάει από πρόληψη και δεισιδαιμονία. Στην αρχαία Ελλάδα πίστευαν πως ο κνισμός, η φαγούρα δηλαδή του σώματος, ήταν προειδοποίηση των θεών. Πίστευαν πως όταν ένας άνθρωπος αισθανόταν φαγούρα στα πόδια του, θα έφευγε ταξίδι. Όταν πάλι τον …

Συνέχεια »

Σήκωσε δικό του μπαϊράκι

Συχνά, ανάμεσα στους αρματολούς του 1821, συνέβαιναν πολλά επεισόδια, παρεξηγήσεις και παραστρατήματα, που κατέληγαν τις περισσότερες φορές σε ένα θανάσιμο μίσος μεταξύ τους. Οι διαφορές τους αυτές προέρχονταν κυρίως από το ποιος θα αναλάμβανε το καπετανιλίκι. Δηλαδή, ποιός θα γινόταν …

Συνέχεια »

Σιγά τον πολυέλαιο

Βρισκόμαστε στα χρόνια του Όθωνα. Ο Βαυαρός βασιλιάς, που ντυνόταν με φουστανέλες και φέσι και στις πιο επίσημες εμφανίσεις του, μαζί με τη βασίλισσα Αμαλία οργάνωναν συχνά γιορτές στα ανάκορα. Η πιο διαλεχτή κοινωνία εκείνον τον καιρό ήταν, βέβαια οι …

Συνέχεια »

Σολομώντειος λύση

Ο Σολομώντας βασίλεψε από το 970-930 π.Χ. στο κράτος των Εβραίων. Γιος του Δαυίδ, απόκτησε με τον καιρό τη φήμη του δικαίου, του σοφού. Ένα από τα δείγματα της σοφία του είναι η λύση που έδωσε σε μια δίκη δύο …

Συνέχεια »