Μενού
Αρχική / Εγκυκλοπαίδεια / Παράδοση / Λαική Σοφία (Σελίδα 18)

Λαική Σοφία

Φράσεις με «Λαϊκή Σοφία» που χρησιμοποιούμε – ακούμε – διαβάζουμε συχνά και δεν γνωρίζουμε την πραγματική προέλευση τους ή την ιστορική διαδρομή τους μέχρι σήμερα . Μία σελίδα «μάνα εξ ουρανού» στην περιέργεια και στις εγκυκλοπαιδικές μας γνώσεις .

Ο καβγάς για το πάπλωμα

Η φράση χρησιμοποιείται μεταφορικά για σύγκρουση στην οποία προβάλλονται επιφανειακά αίτια, ενώ αποκρύπτεται η βαθύτερη και πραγματική αιτία.Η σημασία της – που ίσως συνδέεται με γνωστή ιστορία του Ν. Χότζα – φαίνεται στο ακόλουθο νεοελληνικό παραμύθι:Μια φορά ήταν ένας γέρος …

Συνέχεια »

Αιδώς Αργείοι

– Ομηρική επιτιμητική φράση ως προτροπή: αιδώς Αργείοι (= ντροπή σας, Αργείοι / πρέπει να ντρέπεστε, Έλληνες).– Η αιδώς της αρχαίας έχει την έννοια του αυτοσεβασμού και του σεβασμού προς τους άλλους, είναι το αίσθημα της τιμής, που προκαλεί στον …

Συνέχεια »

Σημεία των καιρών

Η αρχή της φράσης όσο και η σημασία της ανάγεται στις αρχαίες διοσημίας ή διοσημείας (< σημεία του Διός), όπως αποκαλούνταν κατά την αρχαιότητα τα φυσικά-μετεωρολογικά φαινόμενα, που – σύμφωνα με τις θρησκευτικές αντιλήψεις – τα προκαλούσε ο Δίας, ο …

Συνέχεια »

Ο χορός καλά κρατεί

– Φράση που λέγεται μεταφορικά με σκωπτική διάθεση για κατάσταση (συν. αρνητική) που διαιωνίζεται. Προέρχεται από σατιρικό ποίημα του Γ. Σουρή, που δημοσιεύτηκε στο Ρωμιό, το περίφημο περιοδικό που εξέδιδε ο ποιητής, το 1897:“Μιας κυράς μας το μωρό / είναι …

Συνέχεια »

Περί όνου σκιάς

– Ο όνος είναι βέβαια το γαϊδούρι. – Η φράση, λοιπόν, κατά λέξη σημαίνει : για τη σκιά του γαϊδουριού. – Μεταφορικά χρησιμοποιείται για κάτι το ασήμαντο, το επουσιώδες, καθόσον το συμπαθές τετράποδο ανέκαθεν ήταν υποτιμημένο στο χρηματιστήριο αξιών των …

Συνέχεια »

Κοντός ψαλμός αλληλούια

– Λαϊκή έκφραση που σημαίνει ότι περιττεύουν τα πολλά λόγια, καθώς σύντομα θα αποδειχθεί, θα αποκαλυφθεί η αλήθεια ή η πραγματικότητα. – Το αλληλούια είναι εβραϊκή λέξη (hallelujah) και σημαίνει «δοξάζετε τον Θεό». Χρησιμοποιείται ως επωδός εκκλησιαστικών ύμνων .

Συνέχεια »

Μαυρίζω – Τους μαυρίσανε

Κάθε « κάλπη », στην παλιότερη εποχή, που ήταν διαφορετικά τα συστήματα της ψηφοφορίας, ήταν χωρισμένη σε δύο μέρη, το δεξιό που ήταν βαμμένο άσπρο και το αριστερό που ήταν βαμμένο με μαύρο χρώμα. Η τρύπα της «κάλπης» όπου έμπαινε …

Συνέχεια »

Μαύρο και δαγκωτό

Πολλοί ψηφοφόροι που είχαν ιδιαίτερο λόγο να φαίνεται η ψήφος τους, δάγκωναν το σφαιρίδιο, πριν το ρίξουν λέγοντας: «Να, μαύρο και δαγκωτό»,δηλαδή μαύρισε τον τάδε υποψήφιο. Άλλοι, πάλι, έριχναν σφαιρίδια με το όνομα τους ή και επιχρυσωμένα και έτσι έβαζαν …

Συνέχεια »

Μαφία – Μαφιόζος

Λέξη που σημαίνει μια μυστική συνεννόηση για κακό, την κλίκα, κλπ. Προέρχεται από τη γνωστή σικελική μυστική οργάνωση Mafia , που το καταστατικό της λέει, πως τα μέλη της αποφασίζουν για τη δικαστική ή εκτελεστική εξουσία. Είναι ανάλογη με τη Ναπολιτάνικη «Καμόρρα». …

Συνέχεια »

Μάχαιρα έδωσες, μάχαιρα θα λάβεις

– Τη φράση αυτή την είπε ο Ιησούς στον Πέτρο, όταν αυτός τράβηξε το μαχαίρι του και έκοψε το αφτί ενός στρατιώτη, που επιχείρησε να συλλάβει το δάσκαλο του. Του είπε, τότε, να βάλει στη θήκη του το μαχαίρι, γιατί …

Συνέχεια »

Με άφησε στο ποδάρι του

Ο Ιωάννης Κονδυλάκης σ’ ένα άρθρο του, που δημοσιεύτηκε στο «Πανελλήνιον Ημερολόγιον 1908» γράφει: “Εις την πλατειαν του Συντάγματος ήτο πασίγνωστος ο Σπανός – Μήτσος ο Σπανός, λούστρος ανδρωθείς εις τήν υπηρεσίαν των συχναζόντων εις τα καφενεία Ζαχαράτου. Ο Σπανός εγυάλιζεν υποδήματα και …

Συνέχεια »

Μεγάλη ιδέα

Μετά την πτώση της Κωνσταντινούπολης δημιουργήθηκαν αισιόδοξες ελπίδες για την τύχη του υπόδουλου Ελληνισμού. Ο λαός πίστευε ακράδαντα (ευσεβής πόθος), πως θα ξαναπάρουμε την Πόλη και την Αγια Σοφιά («Πάλι με χρόνια με καιρούς, πάλι δικά μας θα ‘ναι»). Αυτή …

Συνέχεια »

ΜΑΣ ΦΛΟΜΩΣΕΣ

«Φλώμος» ή «Φλόμο» είναι η γενική ονομασία διαφόρων φυτών του γένους «βερβάσκον». Το «φλόμο» το μεταχειρίζονται (στα κρυφά, γιατί απαγορεύεται) μερικοί ψαράδες για να «φλωμώσουν», να δηλητηριάσουν δηλαδή με τις αναθυμιάσεις του, τα χταπόδια κι, έτσι, να τα πιάσουν. Κάποτε, …

Συνέχεια »