Λαική Σοφία

“Οι Έλληνες είναι πάντα παιδιά.” Ένας Αιγύπτιος είπε στο Σόλωνα κατά τον Πλάτωνα: «Ώ Σόλων Σόλων, Έλληνες αεί παίδες εστε, γέρων δε Έλλην ουκ έστιν» και συνέχισε, όταν ο Σόλωνας δεν καλοκατάλαβε: «Νέοι εστέ τας ψυχάς πάντες. Ουδεμία γαρ εν …

Βάρβαρος σήμαινε αρχικά εκείνον που μιλούσε γλώσσα τραχιά και ακατανόητη. Έπειτα, όταν οι Έλληνες ένιωσαν βαθύτερα τα κοινά «ομότροπα» στοιχεία που τους ένωναν σαν έθνος, λέγοντας βαρβάρους εννοούσαν όλους τους λαούς που δεν ήταν Έλληνες. Ύστερα μάλιστα από τους περσικούς …

Υπαινιγμός στο περιστατικό πώς μερικοί τραγικοί ποιητές, όταν δυσκολεύονταν να βρουν τη λύση μιας τραγωδίας τους κατάφευγαν στις μηχανές του αρχαίου θεάτρου και με τη βοήθειά τους ανέβαζαν ένα θεό, που έδινε τη λύση. Το περιστατικό το υπαινίσσεται ο Σωκράτης …

“Το αρχικό ψέμα.” Ειπώθηκε από τον Αριστοτέλη (Αναλυτικά πρότ. 66α 16: «Ο δε ψευδής λόγος γίνεται παρά το πρώτον ψεύδος»), που ήθελε να προφυλάξει από τα κακά συμπεράσματα που ακολουθούν μια πλανεμένη βασική σκέψη. Λέγεται σήμερα για ψέμα που μπορεί …

Φράση από μια παραβολή του Ιησού, όπου ένας από τους καλεσμένους στο δείπνο δεν ήρθε, με τη δικαιολογία πως «αγρόν ηγόρασα, και έχω ανάγκην εξελθείν και ιδείν αυτόν» (Λουκ. 14.18). Λέγεται για κάποιον που δεν προσέχει τις συμβουλές, που δε …

Ο Δαμοκλής σύχναζε στην αυλή του Διονύσιου του πρεσβύτερου, τύραννου των Συρακουσών (400 π.Χ.), και θαύμαζε τη δύναμη και τον πλούτο του. Για να του δείξει ο Διονύσιος πόσο όλα αυτά είναι περαστικά και πόσο εύκολα αλλάζει η τύχη τον …

Οι δίδυμοι αδερφοί Κάστορας και Πολυδεύκης. Λέγεται για δίδυμους ή για φίλους στενούς και αχώριστους.

Ήταν σκύλος άγριος με τρία κεφάλια, που χρησίμευε για θυρωρός του Άδη. Λέγεται για φύλακα πολύ αυστηρό.

Ήταν ο γεροντότερος και ο πιο σοφός απ’ όλους τους Έλληνες που είχαν εκστρατεύσει στην Τροία, όπως λέει ο Όμηρος (Α 247 κ.ά.) . Λέγεται για σοφό γέρο, ή για τον πιο ηλικιωμένο και σεβαστό από μια ομάδα ανθρώπων.

Γεννήθηκε η έκφραση από τον ήρωα της Ιλιάδας Στέντορα, που όπως λέει ο Όμηρος (Ε. 785), είχε φωνή μπρούντζινη, και φώναζε τόσο όσο πενήντα άντρες μαζί.Λέγεται για έναν που έχει πολύ δυνατή φωνή.

Ήταν βασιλιάς της Λυδίας, και για να τιμωρηθεί για ένα του έγκλημα καταδικάστηκε να μένει στον Άδη μέσα σε νερά που χάνονταν μόλις δοκίμαζε να πιει, και κοντά σε δέντρα καρποφόρα που οι καρποί τους ξέφευγαν κάθε φορά που άπλωνε …

Ήταν από την Ιθάκη, και του εμπιστεύτηκε το σπίτι του ο Οδυσσέας φεύγοντας για την Τροία. Η Αθηνά έπαιρνε συχνά τη μορφή του, καθώς λ.χ. όταν συνόδεψε τον Τηλέμαχο στο ταξίδι του για την Πύλο, για να τον προστατεύει και …

Ρωμαίος στρατηγός (1 αι. π. Χ.), ονομαστός για την πολυτέλεια του και καλοφαγάς. Μια μέρα που έτρωγε μόνος και που το φαγητό δεν ήταν πλούσιο καθώς συνήθως, λένε πως είπε στο μάγειρα: «Δεν ήξερες πως ο Λούκουλλος έτρωγε σήμερα το …

Ήταν ο Σίσυφος γιος του θεού Αιόλου και βασιλιά της Κορίνθου. Για τη σκληρότητά του όμως και τα κακά που έκανε καταδικάστηκε όταν πέθανε ν’ ανεβάζει σε ψηλό βουνό ένα βράχο, που πριν φτάσει όμως στην κορυφή ξανακυλούσε κάτω . …

Ονομάζονταν έτσι σκόπελοι στην είσοδο της Μαύρης Θάλασσας, που αδιάκοπα συγκρούονταν κατά την αρχαία μυθολογία και εμπόδιζαν έτσι τους θαλασσινούς να περάσουν τα στενά του Βοσπόρου. Πρώτοι κατόρθωσαν να την περάσουν χωρίς να πάθουν τίποτε οι Αργοναύτες με την Αργώ …

Ο βασιλιάς είχε ζητήσει και είχε πάρει από το θεό Διόνυσο το χάρισμα να μετατρέπει σε χρυσάφι ότι θ’ άγγιζε. Έτσι όμως, μ’ όλα τα πλούτη που μπορούσε να έχει, ήταν καταδικασμένος να πεθάνει από ασιτία. Ο θεό όμως τον …