Μενού
Αρχική / Εγκυκλοπαίδεια / Παράδοση / Λαική Σοφία (Σελίδα 9)

Λαική Σοφία

Φράσεις με «Λαϊκή Σοφία» που χρησιμοποιούμε – ακούμε – διαβάζουμε συχνά και δεν γνωρίζουμε την πραγματική προέλευση τους ή την ιστορική διαδρομή τους μέχρι σήμερα . Μία σελίδα «μάνα εξ ουρανού» στην περιέργεια και στις εγκυκλοπαιδικές μας γνώσεις .

Πέτυχε λαβράκι

Έκανε, δηλαδή, δημοσιογραφική επιτυχία. Πέτυχε σπουδαία είδηση. Η φράση προέρχεται από το ψάρι λαβράκι, που είναι ένα από τα πάρα πολύ νόστιμα και όμορφα ψάρια της θάλασσας και δεν είναι εύκολο το πιάσιμό του. Ψαρεύεται με την καθετή πιο εύκολα …

Συνέχεια »

Ο κλέφτης και ο ψεύτης τον πρώτο χρόνο χαίρονται

Λαϊκή παροιμία, που τον … πρόγονά της βρίσκουμε στο Β΄ Ολυνθιακό (10) του Δημοσθένη «ου γαρ έστιν, ουκ έστιν, ω άνδρες Αθηναίοι, αδικούντα και επιορκούντα και ψευδόμενον δύναμιν βεβαίαν κτήσασθαι, αλλά τα τοιαύτ’ εις μεν άπαξ και βραχύν χρόνον αντέχει…», …

Συνέχεια »

Ρίχνει τη σκούφια του για καβγά

Για νa μπορούν αυτοί που τσακώνονται να κινούνται πιο εύκολα, πετάνε όχι μόνο το σακάκι τους, αλλά και το καπέλο τους, το σκούφο τους ή το φέσι τους, γιατί τους εμποδίζει. Γι’ αυτό, για κάποιον που του αρέσει να τσακώνονται, …

Συνέχεια »

Κατατρεγμένος

Κατατρέχω σημαίνει ‘διάκειμαι εχθρικά απέναντι σε κάποιον, προσπαθώ να του κάνω κακό’. Από το κατατρέχω προέρχεται και ο κατατρεγμός και το κατατρεγμένος με την σημασία του ‘άτυχου’, του ‘κυνηγημένου’

Συνέχεια »

Καρκινικές Επιγραφές

Πρόκειται για φράσεις που διαβάζονται και από τα αριστερά προς τα δεξιά και από τα δεξιά προς τα αριστερά. ΝΙΨΟΝ ΑΝΟΜΗΜΑΤΑ, ΜΗ ΜΟΝΑΝ ΟΨΙΝ ΝΟΜΟΝ, Ο ΚΟΙΝΟΣ, ΕΧΕ ΣΟΝ ΟΙΚΟΝΟΜΟΝ ΑΘΛΗΣΑΣ ΗΔΗ ΠΩΛΩ ΠΗΔΗΣΑΣ ΗΛΘΑ ΝΟΣΩ. ΣΥ ΟΣ Η ΙΑΜΑ, …

Συνέχεια »

Νταλαβέρι ή Νταραβέρι

Η λέξη προέρχεται από το ιταλικό ‘δούναι και λαβείν’, “dare-avere” και αρχικά σήμαινε την εμπορική σχέση και συναλλαγή οποιασδήποτε μορφής. Στη συνέχεια η σημασία της λέξης διευρύνθηκε σημαίνοντας, κατ’ επέκταση, κοινωνική σχέση κι επαφή. Έτσι, το ‘νταραβέρι’ κατέληξε να χρησιμοποιείται …

Συνέχεια »

Χωριό που φαίνεται, κολαούζο δεν θέλει

Η λέξη ‘Κολαούζος’ προέρχεται από την Τουρκική Kilavuz και σημαίνει τον οδηγητή, τον οδηγό. Χωριό λοιπόν που φαίνεται δεν χρειάζεται οδηγό για να σε πάει. Σε κάτι δηλαδή που είναι φανερό και αυταπόδειχτο δεν χρειάζεται κολαούζος

Συνέχεια »

Κουλουβάχατα

  Η μεγάλη αναστάτωση, το μπέρδεμα. Η λέξη ‘κουλουβάχατα’ προέρχεται από την Αραβική έκφραση ‘Kullu Wahad’ η οποία σημαίνει “όλα ένα” .Η λέξη διαδόθηκε από τον τίτλο πολιτικού φυλλαδίου του Θ .Ι. Κολοκοτρώνη, εγγονού του ήρωα της Επανάστασης, “Η κουλουβάχατα …

Συνέχεια »

Χαφιές

Η λέξη χαφιές προέρχεται από την τουρκική ‘hafiye’ και σημαίνει: ‘κατάσκοπος, μυστικός πράκτορας’ και κατ’ επέκταση: ‘σπιούνος-ρουφιάνος’. Η πράξη του χαφιέ και το καθεστώς που δημιουργείται είναι ο επικαλούμενος ‘χαφιεδισμός’

Συνέχεια »

Ρουφιάνος

‘Ρουφιάνος’ είναι ο ‘προαγωγός, μαστρωπός’ και κατά συνεκδοχή ‘το πρόσωπο που διαβάλλει, συκοφαντεί κάποιον’. Η λέξη προέρχεται από την ιταλική ‘ruffiano’

Συνέχεια »

Σπιούνος

Ο «σπιούνος» προέρχεται από το ιταλικό «spione» και σημαίνει «κατάσκοπος, πράκτορας». Στη Ελληνική, ο σπιούνος είναι πρόσωπο που παρακολουθεί τις κινήσεις των άλλων και τις αναφέρει σε όποιον τυχόν ενδιαφέρεται. Συνήθως σε πρόσωπο που ασκεί εξουσία, με υλικό αντάλλαγμα, για …

Συνέχεια »

Άκουσα / Του-Της είπα / Έσυρα… τα εξ αμάξης

Τα εξ αμάξης (υβριστικά λόγια) είναι λόγια τα οποία απευθύνονται με έντονο επιτιμητικό τρόπο προς κάποιον. Του έψαλε (του έσυρε) τα εξ αμάξης: “τον περιέλουσε με βρισιές και αισχρολογίες”. Η φράση προήλθε από τα πειράγματα και τα φαιδρολογήματα, τα οποία …

Συνέχεια »

Τήνελλα καλλίνικε…

Η λέξη “τήνελλα” («τλονγκ» ή «τλανγκ» στα Νεοελληνικά) σχηματίστηκε από τον Αρχίλοχο ως απομίμηση του ήχου που κάνει η χορδή της κιθάρας. Ο Αρχίλοχος χρησιμοποίησε τη λέξη αυτή στην αρχή ενός επινίκιου ύμνου στον Ηρακλή: “Tήνελλα, ω Καλλίνικε, χαίρε…”. Γι’ …

Συνέχεια »

Άλλος πλήρωσε τη νύφη

Στην παλιά Αθήνα του 1843, επρόκειτο να συγγενέψουν με γάμο δύο αρχοντικές οικογένειες: Του Γιώργη Φλαμή και του Σωτήρη Ταλιάνη. Ο Φλάμης είχε το κορίτσι και ο Ταλιάνης το αγόρι. Η εκκλησία, που θα γινόταν το μυστήριο, ήταν η Αγία …

Συνέχεια »

Έχασε η μάνα το παιδί και το παιδί τη μάνα

Η φράση ξεκινάει και γίνεται πολύ γνωστή από το παρακάτω τραγούδι, που γράφτηκε για το θρήνο της Πόλης: «Τ’ απάνω βήμα πάρθηκεν το κάτω ποκοιμάται το μεσακό εστράγγισε, παιδιά, πάρθην η Πόλη. Πήραν την Πόλη πήραν την, πήραν και την …

Συνέχεια »

Ο γέγραφα, γέγραφα

Η προέλευση της φράσης είναι κάπως περίεργη με τη σημερινή της σημασία. Ήταν η εποχή, που ο Πόντιος Πιλάτος είχε παραδώσει στους Αρχιερείς τον Ιησού Χριστό, για να σταυρωθεί. Είχε δώσει ακόμη την εντολή να γραφούν πάνω στο σταυρό τα …

Συνέχεια »