Παράδοση

“Φέρνουν, ξέρεις, όλοι οι δρόμοι στην Εφτάλοφη τη Ρώμη. ” Στίχοι του Γρυπάρη, από το ποίημα του «Συναποθανούμενοι», που θυμίζουν παροιμιακή φράση συχνή σε πολλές γλώσσες, «Όλοι οι δρόμοι πάνε στη Ρώμη», αφού αυτή ήταν για καιρό κέντρο της καθολικής …

Ο τελευταίος στίχος από το ποίημα του Α. Πάλλη «Κανάρης». Έτσι, λέει ο ποιητής, απάντησε ο Κανάρης, ύστερα από το κατόρθωμά του στα νερά της Χίου, στους Ψαριανούς, που δεν είχαν θελήσει ν’ ακούσουν τη συμβουλή του, γιατί τον είχαν …

“Οι μεγάλοι άνθρωποι κάνουν μεγάλα λάθη. “ Λόγια του Μακρυγιάννη για τον Καποδίστρια, ύστερα από τη δολοφονία του.

Με τα λόγια αυτά αρχίζει ο Ερωτόκριτος, το μεγάλο νεοελληνικό έπος από το 17ο αι. Λέγεται συχνά για το άστατο της τύχης, όμοιας με ρόδα που γυρίζει.

“Το αν εσπάρθη πολλές φορές αλλά δεν εφύτρωσε.” Λόγια που είπε σε κάποια περίσταση ο Κολοκοτρώνης. Ξαναλέγονται με το ίδιο νόημα, για κάτι υποθετικό ή και απίθανο να γίνει, που μερικοί όμως το φαντάζονται βέβαιο .

“Οι βιολιτζήδες άλλαξαν, ο χαβάς μένει ο ίδιος.” Είναι η απάντηση που έδωσε ο Κολοκοτρώνης στον Όθωνα, όταν αυτός του ζήτησε τη γνώμη του για το νέο Υπουργείο που είχε σχηματιστεί. Λέγεται για αλλαγή φαινομενική, εξωτερική, όπως η γνωστή παροιμία …

“Συμπεθέρεψε η γούνα με την κάπα. “ Λόγια του Κολοκοτρώνη όταν του ευχήθηκαν για το γάμο του γιου του Κολίνου (Κωνσταντίνου) με την εγγονή του Φαναριώτη Καρατζά, ηγεμόνα της Βλαχίας. Λέγεται για δύο ανόμοια πράγματα που τυχαίνει να βρίσκονται μαζί …

Φράση που έλεγε συχνά ο πρωθυπουργός στην εποχή του Όθωνα Κωλέτης, για χρόνια πρέσβης της Ελλάδας στο Παρίσι. Λέγεται (και με τον τύπο «Αυτά γίνονται και στο Παρίσι») για να δικαιολογηθεί κάτι ασυνήθιστο ή άτοπο που έγινε στον τόπο μας. …

“Την αυγή με τη δροσούλα εξεφύτρωσ’ ένα ρόδο, την αυγή με τη δροσούλα εμαράθηκε το ρόδο.” Στίχοι από το ποίημα του Βαλαωρίτη «Η Νεκρική Ωδή». Λέγονται για κάτι λιγόζωο, άνθρωπο, πράμα ή περαστικό.

Φράση που βρίσκεται σε διάφορα δημοτικά τραγούδια. Τα πουλιά μιλώντας μεταξύ τους σχολιάζουν τα νέα κατορθώματα των κλεφτών και τις περιπέτειες τους. Λέγεται η φράση για να χαρακτηριστεί απάντηση άσχετη με το θέμα, λόγια ασυνάρτητα , η αδιαφορία για τις …

Έτσι αναφέρονται συνήθως τα λόγια του Ιησού προς το μαθητή του που έκοψε το αυτί του Μάλχου: «Πάντες γαρ οι λαβόντες μάχαιραν εν μαχαίρα αποθανούνται» (Ματθ. 26.52). Λέγεται με το νόημα πως όποιος κακοποίησε άλλον θα πληρωθεί με την ίδια …

Νυν απολύεις τον δούλον σου, δέσποτα. Είναι οι λόγοι που είπε ο γέρος Συμεών στην Ιερουσαλήμ, όταν πήρε στην αγκαλιά του τον Ιησού παιδί. Λέγεται από κάποιον που νομίζει πως μπορεί πια να πεθάνει ήσυχος γιατί του έγινε παλιά μεγάλη …

“(Απόδοτε ουν) τα Καίσαρος Καίσαρι και τα του Θεού τω Θεώ.” Λόγοι του Ιησού προς τους Φαρισαίους (Ματθ. 22.21): Πρέπει να πληρώνομε και στο κράτος και στο Θεό ότι τους ανήκει. Λέγεται με το νόημα πως πρέπει να υπακούμε στο …

Από την προσευχή του Τριωδίου: «Κράζω σοι εκ βαθέων ψυχής, ελέησόν με προ του τέλους και φεισαί μου, Κριτά δικαιότατε». Λέγεται για επίκληση σε στιγμή υπέρτατης συντριβής, κατάνυξης ή ψυχικής ανάτασης.

“Πάλι με χρόνους, με καιρούς, πάλι δικά σας είναι “. Είναι ο τελευταίος στίχος από το λαϊκό θρήνο για την Αγιά-Σοφιά, όταν έπεσε η Πόλη στα χέρια των Τούρκων. Δείχνει σ’ αυτόν ο ελληνικός λαός την εγκαρτέρηση του στην εθνική …

“Σα σ’ αρέσει, μπάρμπα-Λάμπρο, ξαναπέρνα από την Άντρο.” Η φράση αυτή βγήκε όταν ο Λάμπρος Κατσώνης, νικητής ως τότε, νικήθηκε από τον τούρκικο στόλο κοντά στην Άντρο, την άνοιξη του 1790.